Traditional Maritime Skills :: Tekenen van het spantenraam

Tekenen van het spantenraam

Introductie

'De Delft' wordt zoveel mogelijk nagebouwd als een bijna-replica van het oorspronkelijke linieschip DELFT. Bij de bouw van 'De Delft' wordt allereerst uitgegaan van de oorspronkelijke Bouw Order, Swaerte der Scheepsdeele voor scheepen van Oorlog uit 1771 van de hand van Pieter van Zwijndrecht Pauluszoon. Hij was één van de eerste scheepsbouwmeesters die van scheepsbouwkundige tekeningen gebruik heeft gemaakt om de basistypen van de linieschepen mee vast te leggen. In de 18e eeuw werden de verschillende typen schepen gebouwd op basis van de tekeningen van Van Zwijndrecht, een spantenraam en een langsdoorsnede. De maat- en proportielijst is door de Admiraliteit opgesteld in 1788.

Bij de bouw van 'De Delft' wordt, naast de tekeningen van Van Zwijndrecht, ook gebruik gemaakt van het oorspronkelijke 'bestek' dat nog van de echte DELFT bewaard is gebleven, en waarin de maten van de DELFT zijn gegeven.

Materialen en gereedschappen

Veel huidige werven doen hun teken- en rekenwerk op de computer. Bij de bouw van 'De Delft' wordt gebruik gemaakt van papier en potlood, calqueerpapier en 'plastic' papier (polyesterfilm, is maatvaster), waarop ook nog wijzigingen kunnen worden aangebracht. Daarnaast zijn op de tekenkamer diverse linialen, winkelhaken, passers, tekendriehoeken en Kopenhager scheepsmallen in allerlei vormen aanwezig. Voor het omrekenen van maten en schalen is er een schaalstok en een vertaalstok van voet naar millimeter. Om kromme lijnen te kunnen tekenen zijn er tekenloodjes (gewichten met een haakje eraan, om een buigzame lat te geleiden) en diverse strooklatten van perenhout of perspex. Er staat ook een kast met grote platte laden om alle tekeningen in op te kunnen bergen.

Werkwijze

De tekenaar die een spantenplan wil tekenen en berekenen gaat als volgt te werk:

De tekenaar zet op een vel kalkpapier een rasterwerk op met verticalen en horizontale waterlijnen. De rasters van het rasterwerk worden met behulp van een steekpasser gecontroleerd. Het rasterwerk wordt in spiegelbeeld getekend op de achterkant, want na het tekenen wordt het papier met de voorkant naar boven gelegd. Zodoende blijft het rasterwerk zichtbaar en beschadigt het niet door het aanbrengen en corrigeren van lijnen op het rasterwerk.
De tekenaar kan vervolgens de spanten op het rasterwerk gaan intekenen aan de voorkant van het kalkpapier. Bij het tekenen van de ronde en gebogen vormen van de spanten worden de Kopenhager scheepsmallen en de strooklatten en tekenloodjes gebruikt.
Voor het maken van een spantenplan worden van alle spanten van het schip constructietekeningen gemaakt met gemaatvoerde tekeningen.
Na het tekenen van het spantenplan maakt de tekenaar een langsdoorsnede, waar naast de zeeg ook de plaats van de spanten, de dekken met dekbalken, roosters en luiken als ook de plaats van de masten worden aangegeven.