Houtsnijwerk (letters)

Introductie

In de eindfase van de bouw een schip worden sommige details verfijnd afgewerkt. Hier heeft men het over houtsnijwerk of beeldsnijwerk.

Eerst wordt nagegaan welke werktuigen de vakman hierbij hanteert en in een tweede deel worden aan de hand van een voorbeeld de opeenvolgende handelingen ontleed.

Gereedschappen en werktuigen die de vakman gebruikt bij het houtsnijwerk.

Algemeen
De houtsnijder hanteert voornamelijk houten hamers en beitels. Op de foto rechts ziet men een voorbeeld van een typische houtbewerkershamer en een paar sets beitels. Bij de aanvang van het werk worden alle gereedschappen op de werkbank gelegd.

Hamer
Bij houtsnijwerk worden bijna exclusief houten hamers gehanteerd. Voor grof werk zal men een zwaardere hamer hanteren dan bij detailwerk.

Beitels
Burijnen, gutsen, platte, gekromde en gekropte, beitels komen in verschillende vormen en afmetingen. Elk met hun specifiek doel. Voor de uitvoering van het werk is het heel belangrijk dat de beitels scherp gehouden worden. Hiervoor dienen ze regelmatig geslepen en gewet te worden. Om de beitels te beschermen worden ze geschranst in etuis opgeborgen.

Andere werktuigen
Bij houtsnijwerk worden verder potlood, sjabloon, zwaaihaak aftekenhoutjes, kalkeerpapier en lijmknechten gebruikt.

Werkwijze

Als voorbeeld wordt het uitkappen van een naambord genomen.

• Eerst wordt het werkstuk met lijmknechten op een werkbank vastgezet. De sjablonen worden op de plank overgetekend met potlood.
  
  
• Met de gepaste beitel worden schuins de letters ingekapt. Wanneer men brede letters moet uitkappen zal men eerst de middellijn van de letter licht inkappen. Hierdoor vermijdt  men afbreken of splinteren. Door gebruik van verschillende beitels kunnen de gleuven minder of meer breed worden uitgevoerd. Het resultaat is nog ruw. De uitgekapte gleuf zal later  uitgefreesd worden.
  
  
• Eens alle letters zijn ingekapt gaat men de letters accentueren door ze een contrasterende kleur te geven. De letters worden overschilderd met de gewenste kleur. Overtollige verf die over de randen van de aflijning ligt wordt later weggeschuurd.
  
  
• Eindresultaat